Vlada dala još milion evra SPC „zbog teške situacije“
Crkve su u Srbiji privilegovane na različite načine - dobijaju značajna sredstva iz budžeta, oslobođene su poreza za versku delatnost, građani iz budžeta sveštenicima plaćaju socijalno, penziono i zdravstveno osiguranje, dok one svojom imovinom upravljaju samostalno i za to nikome ne polažu račune. Uprkos tome, Vlada Srbije donela je juče odluku da iz državnog budžeta uplati dodatnih milion evra Srpskoj pravoslavnoj crkvi, iako su ove godine iz budžeta već dobili preko 2,3 miliona evra.
Kako se može videti u zvanično objavljenom dokumentu u Službenom glasniku, Vlada Srbije je 21. novembra usvojila odluku kojom se iz budžetskih sredstava u okviru programa Ministarstva privrede za privlačenja investicija za ulaganja od posebnog značaja prebacila 118.340.000 dinara, odnosno oko milion evra, u budžetsku rezervu. Nakon toga je taj novac rasporedila „Generalnom sekretarijatu Vlade, radi davanja dotacije Patrijaršiji Srpske pravoslavne crkve u Beogradu“, navodi se u odluci Vlade objavljenoj u Službenom glasniku.
Milion evra za SPC Vlada je, na kraju, rasporedila preko budžetske linije 481 namenjene nevladinim organizacijama.
Kako prenosi Blic, patrijaršijska upravna kancelarija SPC u Beogradu obratila se dopisom 16. novembra predsedniku Vlade sa zahtevom za odobrenje sredstava u ukupnom iznosu od milion evra, s obzirom na tešku situaciju i nemogućnost izmirenja prispelih zakonskih obaveza za penzijsko, invalidsko i zdravstveno osiguranje za svoje zaposlene, kao i pripadajuće poreze.
Podsetimo, pored toga što je kao poreski obveznik privilegovana time što je oslobođena poreza za svoju osnovnu delatnost i imovinu, SPC je favorizovana jer je ubedljivo najveći pojedinačni dobitnik budžetskih sredstava iz linije 481 namenjene nevladinim organizacijama. Prema istraživanju Insajdera, država je od 2002. do početka 2017. izdvojila više od 90 miliona evra za potrebe svih crkava i verskih zajednica, od čega je ubedljivo najveći pojedinačni dobitnik Srpska pravoslavna crkva.
Samo ove budžetske godine SPC je iz sredstava linije 481 dobila skoro 280 miliona dinara, odnosno više od 2,3 miliona evra.
SPC se ove godine pojavila i kao investitor u izgradnji poslovno-stambenog kompleksa u bloku 32 na Novom Beogradu. Izgradnju objekata finansiraće suinvestitor, firma MPC inženjering, dok će SPC budući poslovni objekat iznajmljivati kompanijama. Poslovni prostor prostiraće se na 5.235 metara kvadratnih, a dva stambena kompleksa na oko 25.000 metara kvadratnih.
Kako su iz SPC u aprilu ove godine saopštili, prihode će koristiti za "svoje potrebe", među kojima je, preciziraju, i završetak Hrama Svetog Dimitrija.
Srpska pravoslavna crkva - dobija iz budžeta, ne plaća porez
Prema Zakonu o crkvama i verskim zajednicama, Srpska pravoslavna crkva i druge verske zajednice su oslobođene poreza za svoju osnovnu delatnost i imovinu. Ne plaćaju porez na imovinu bogomolja, imaju pravo na povraćaja PDV-a za robu koja je u funciji bogosluženja, a zdravstveno i socijalno osiguranje za sveštenike uplaćuje se iz budžeta Republike Srbije.
Patrijarh Irinej: Ne plaćamo porez dok nam se ne vrati imovina
Podsetimo, patrijarh Irinej rekao je početkom 2017 da crkva neće plaćati porez dok joj ne bude vraćena imovina.
“Ja sam to rekao i na tome ću ostati - dok sva imovina ne bude vraćena Crkvi, mi nećemo plaćati porez jer je gro država uživala i uživa. Kad nam bude vratila sve i Crkva će plaćati porez”, rekao je Parijarh za Božić te godine.
Prema podacima Agencije za restituciju, upravo je SPC najviše imovine vraćeno i to čak 95 odsto onoga što je toj verskoj zajednici oduzeto posle Drugog svetskog rata. Istovremeno, na restituciju i dalje čeka na desetine hiljada građana koji plaćanje poreza ne uslovljavaju vraćanjem imovine oduzete posle Drugog svetskog rata.
Svojim novcem i imovinom samostalno upravljaju u skladu sa sopstvenim, autonomnim, propisima. To znači da crkve same sebe kontrolišu kada je reč o prihodima i trošenju novca koji same zarađuju na različite načine i uz poreske olakšice, a svi podaci o tome ostaju unutar crkava.
SPC ima i svoje preduzeće, čiji je zvaniči vlasnik Patrijaršijski upravni odbor, a reč je o preduzeću Patrijaršijska dobra d.o.o, za proizvodnju i prodaju vina, suvenira i sličnih proizvoda.
Na svoja preduzeća i privredne delatnosti, prema istraživanju Insajdera, crkve plaćaju poreze, a to nalaže i zakon u kom se navodi da crkve i verske zajednice "mogu da obavljaju privrednu ili drugu delatnost na način i u skladu s propisima kojima je uređeno obavljanje tih delatnosti".
Pored toga što se finansiraju direktno iz budžeta, crkve i verske zajednice u Srbiji finansije obezbeđuju i kroz donaciju i iz sopstvenih prihoda od raznih crkvenih i verskih usluga. Donatori mogu biti oslobođeni "odgovarajućih poreskih obaveza", a prema istraživanju Insajdera dešavalo se i to da su među donatorima i javna i državna preduzeća.
Takođe, prema Zakonu o računovodstvu iz 2013, ali i prethodnih zakonskih mera, crkve i verske zajednice nemaju nikakavu obavezu da objavljuju finansijske izveštaje.
Izvor: Insajder, Blic, B92