Sirija, zemlja koja je imala gotovo sve, sem stabilnosti (VIDEO)
Sirija ima sve – bogatu istoriju, plodne doline i pregršt prirodnih resursa. Međutim, ono što joj nedostaje jeste stabilna država koja bi sada trebalo da spreči potencijalni novi egzodus Sirijaca posle pada režima Bašara al Asada, ali i da primami šest miliona svojih stanovnika, koji su zemlju napustili za 13 i po godina građanskog rata – da se vrate. Da izgrade stabilnu i, koliko je to moguće, prosperitetnu državu. Izazov Sirijcima neće biti samo trenutna situacija, već i svi problemi koje su nasledili iz istorije koja nimalo nije bila fer prema njima.
Na nešto više od 1800 kilometara od Beograda je Damask, jedna od najvažnijih istorijskih prestonica i glavni grad Sirije. Iako su poslednjih decenija asocijacije na Siriju nestabilnost, represija i građanski rat, nije oduvek bilo tako.
Damask i Alep bili su centri kulture, nauke i trgovine, a zbog svoje geografske pozicije Sirija je imala ulogu da spaja Daleki istok, Mediteran i Evropu. Koliko je ta geografska pozicija bila prednost za Siriju, toliko joj je i otežavala.
Sirija je kroz istoriju na meti invazija – od srednjovekovnih osvajanja, preko Osmanskog carstva do evropskih kolonijalnih sila. Kako su im sopstveni interesi bili na prvom mestu dok su rasparčavali Bliski istok, kolonijalne sile nisu posebnu pažnju pridavale u kakvom stanju ostavljaju novonastale države, kada su se povlačile iz regiona tokom prošlog veka.
Međusobno sukobljene etničke i verske grupe, uokvirene kolonijalnim granicama, prepuštene su da grade zajedničku budućnost regiona. Očekivano, izbili su etnički i verski ratovi i stvoren je začarani krug nestabilnosti koji do danas prati Bliski istok.
Sve se to dogodilo i u Siriji. Kada je Francuska napustila Siriju, 1946. godine - posle 26 godina kolonijalne uprave - ostavila je državu sa granicama crtanim lenjirom u kojoj su se protiv svoje volje našli: Arapi različitih i sukobljenih islamskih frakcija, hrišćani, Kurdi i Turci - koji se nisu podnosili ni međusobno, niti sa većinskim arapskim stanovništvom.
Posle niza decenija sukoba i ratova sa susedima – pre svega sa Izraelom – a posle vojnog puča 1971. godine, na vlast u Siriji došao je otac Bašara al Asada, Hafez.
Nova vlast najpre je promovisala sekularni državni sistem, zasnovan na socijalističkim idejama. Tako su npr. žene dobile sva prava i postale jednake u društvu. Međutim, umesto slobode, u Siriji je ubrzo rasprostranjena represija nad neistomišljenicima i počela je diktatura.
Diktatura nije prestala ni nakon što je svog oca nasledio Bašar al Asad, zbog čega je 2011. izbio građanski rat. Sirija je postala plodno tle za terorističke organizacije; za 13 i po godina građanskog rata stradalo je najmanje 306.000 civila, a šest miliona Sirijaca napustilo je domovinu i uputilo se ka Evropi – što je izazvalo jednu od najvećih migrantskih kriza u istoriji Starog kontinenta.
Građanski rat otvorio je vrata i za upliv stranog uticaja – pre svega vojnog u Siriji – Rusija i Iran stale su na stranu doskora zvaničnog Damaska, Turska je podržala određene islamističke pobunjeničke grupe na severu, a Sjedinjene Države pomagale su kurdskim pobunjenicima na severoistoku države.
U Siriji danas živi nešto više od 23 miliona stanovnika, a pored demografskog bogatstva, ta država raspolaže i značajnim prirodnim bogatstvom – fosfatima, prirodnim gasom i naftom.
Izvor: Insajder