Sve o proceduri glasanja i brojanju glasova na biračkom mestu
Još samo nekoliko dana ostalo je do lokalnih izbora u 89 gradova u Srbiji i opština, među kojima su i 23 gradske opštine u Beogradu, Nišu i Požarevcu. Podsećamo vas na to kako teče izborni dan, šta su zadaci biračkih odbora i kako procedura glasanja i brojanja glasova izgleda na samom biračkom mestu.
Da biste glasali na predstojećim izborima, morate biti upisani u birački spisak. Da li se vase ime nalazi u biračkom spisku, možete da proverite na linku https://upit.birackispisak.gov.rs/ jednostavnim unošenjem svog matičnog broja i broja lične karte ili pasoša.
Ukoliko niste upisani u birački spisak, ili se u njemu nalaze nepravilno upisani podaci koji vas sprečavaju da glasate na izborima, zahtev za upis ili promenu podataka možete podneti Ministarstvu državne uprave i lokalne samouprave, najkasnije 72 sata pre održavanja glasanja, kažu za Insajder iz CeSIDa.
[related-content]
Poziv za glasanje, u kojem se nalaze broj i adresa biračkog mesta na kome ostvarujete svoje biračko pravo, kao i broj pod kojim ste upisani u birački spisak, dostavlja se najkasnije pet dana pre održavanja izbora. Bitno je da na biračkom mestu ne morate imati uz sebe ovo obaveštenje, a birački odbor vas ne može uslovljavati njegovim posedovanjem da biste glasali.
Kada se otvara biračko mesto i do kada se može glasati?
Biračka mesta otvaraju se u 7:00 časova, a zatvaraju u 20:00 časova, a svoje glasačko pravo možete ostvariti u bilo kom trenutku u ovom intervalu.
Ukoliko se zateknete na biračkom mestu prilikom zatvaranja biračkog mesta, mora vam se omogućiti da glasate.
Šta je kontrolni list i ko ga popunjava?
Prvi glasač na biračkom mestu popunjava kontrolni list koji potpisuje barem jedan član biračkog odbora i birač koji je prvi došao na biračko mesto.
Kontrolni list se, u prisustvu tog birača, ubacuje u praznu glasačku kutiju, koja se nakon toga zatvara i zapečati pečatnim voskom. Nakon zatvaranja biračkih mesta, u glasačkoj kutiji se prvo traži kontrolni list za proveru ispravnosti glasačke kutije.
Šta je važeći, a šta je nevažeći listić?
Važeći glasački listić je onaj na kome je zaokružen jedan redni broj ispred izborne liste (kandidata) i/ili ime izborne liste, kao i glasački listić koji je popunjen na način iz kojeg se sa sigurnošću može zaključiti za koga ste glasali, na primer:
1. Ukoliko je podvučen ili zaokružen naziv ili deo naziva jedne izborne liste;
2. Ukoliko je podvučeno ili zaokruženo ime nosioca jedne izborne liste;
3. Ukoliko je podvučeno ili zaokruženo ime ili prezime prvog kandidata jedne izborne liste;
4. Ukoliko su istovremeno zaokruženi ili podvučeni ime i prezime prvog kandidata i ime i prezime nosioca izborne liste;
5. Ukoliko su istovremeno zaokruženi ili podvučeni redni broj i naziv izborne liste.
Ako je listić popunjen na način iz koga se može pouzdano utvrditi za koju izbornu listu je birač glasao, on će biti važeći uprkos tome:
1. što su na listiću ispisani ili nacrtani komentari, parole i druge poruke;
2. što su nazivi drugih izbornih lista ili redni brojevi ispred naziva drugih izbornihlista precrtani.
Nevažeći glasački listić je listić koji nije popunjen, na kome je zaokruženo više odjedne izborne liste ili glasački listić koji je tako popunjen da se ne može pouzdano utvrditi za koju izbornu listu je birač glasao, odnosno:
1. Ukoliko je podvučeno ili zaokruženo više od jednog rednog broja ispred izborne liste;
2. Ukoliko je podvučeno ili zaokruženo više od jednog naziva izborne liste;
3. Ukoliko je podvučeno ili zaokruženo više od jednog nosioca izborne liste.
Ako se na biračkom mestu održavaju izbori na više nivoa (recimo gradski i opštinski), svaki listić potrebno je ubaciti u odgovarajuću glasačku kutiju, a kutije se po pravilu obeležavaju lepljenjem jednom glasačkog listića na njih, kako bi bilo jasno koja kutija se odnosi na koji nivo izbora.
Bitno je da znate da niste u obavezi da glasate za svaki nivo izbora, ukoliko to ne želite i da se, u tom slučaju, upisujete u izvod iz biračkog spiska i uzimate glasački listić samo za onaj nivo izbora na kome želite da glasate.
Glasate sami, u tajnosti, u okviru paravana za glasanje u kome ne sme biti narušena vaša privatnost.
Kako se zavšava proces glasanja na biračkom mestu?
Biračko mesto se zatvara tačno u 20 časova i svi birači koji su u to vreme prisutni na biračkom mestu mogu da glasaju.
Ukoliko se, zbog velikog odziva, birači nalaze u redu ispred biračkog mesta, birački odbor mora da im omogući da glasaju, a predsednik biračkog odbora dužan je da odredi člana odbora koji će da utvrdi broj birača koji su se zatekli ispred biračkog mesta, i da u 20 časova stane iza poslednjeg zatečenog birača kako bi označio kraj reda.
Nakon što je poslednji birač glasao, birački odbor pristupa prebrojavanju glasačkih listića, navode iz CRTE.
Prvo se utvrđuje broj birača upisanih u izvod iz biračkog spiska, a onda i broj birača koji su zaokruženi u biračkom spisku. Zatim se otvara glasačka kutija i proverava se da li se u njoj nalazi kontrolni list, koji se odlaže u posebnu kovertu i pečati.
Ako u glasačkoj kutiji nema kontrolnog lista, ili kontrolni list nije popunjen, ili ga nije potpisao prvi birač i bar jedan član biračkog odbora, glasanje na tom biračkom mestu se poništava.
Sledeći korak je prebrojavanje glasačkih listića koji se nalaze u glasačkoj kutiji, njihovo razvrstavanje na važeće i nevažeće, kao i razvrstavanje važećih listića po izbornim listama ili kandidatima čime se utvrđuju rezultati izbora.
Svi razvrstani glasački listići se pakuju u posebne koverte koje se pečate, a rezultati brojanja listića obavezno se upisuju u Zapisnik o radu biračkog odbora.
Izvor: Insajder, CeSid, CRTA